Xuất thân trong một gia đình trung lưu tại làng Bạch Mai, xã Hoàn Long, tỉnh Hà Đông (nay thuộc quận Hoàng Mai, Hà Nội), Trần Hữu Tước thi đỗ vào Trường Đại học Y khoa Paris (Pháp). Bảo vệ luận án Bác sĩ y khoa xuất sắc năm 1937, ông làm bác sĩ nội trú và trợ lý cho Giáo sư Jacques Marie Lemée - chuyên gia danh tiếng về tai mũi họng của Bệnh viện Nhi khoa Necker - rất nổi tiếng ở Pháp.
Năm 1945, được tin Cách mạng Tháng Tám thành công, nước Việt Nam độc lập, bác sĩ Trần Hữu Tước suy nghĩ, phải làm gì cho xứng đáng nền độc lập, tự do của Tổ quốc mới giành lại được sau hơn 80 năm nô lệ đây?
Vì thế, khi Phó Trưởng ban Thường trực Quốc hội Phạm Văn Đồng - Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam sang thăm nước Pháp, ngày 1/5/1946, bác sĩ Trần Hữu Tước đã gửi đến ông lá thư bày tỏ sự mừng rỡ, hân hạnh và cảm động được tiếp đón phái đoàn Đại biểu của Quốc hội Việt Nam Dân chủ Cộng hoà lần đầu sang nước Pháp.
Trong thư, bác sĩ chia sẻ, 13 năm sang lưu học bên quê người, chăm chỉ học hành để trở thành người có ích, ông luôn đau đáu nghĩ về đất nước. Nay được tin đất nước đã giành được độc lập nhưng người Pháp lại lăm le trở lại, ông bày tỏ nguyện vọng:
“.... Chúng tôi xin Trưởng ban lượng thứ, đã kể qua việc học hành cái nghiệp của mình không phải để khoe khoang vô ích, nhưng để Chính phủ và Trưởng ban tiên biểu xét xử về sự cần gấp về nhà.
Vậy có điều thiết thực xin Trưởng ban cho rõ, vì ở Paris, được một người giáo sư quý cẩn đã giao cho chức vụ trọng trách, phải vì lễ độ tự cáo cho biết ít lâu trước và chúng tôi cần biết xác thực để trù liệu xếp đặt sách vở và dụng cụ chuyên môn.
Các anh em bên nước nhà đã phải qua bao nhiêu thời kỳ kịch liệt gian truân, chúng tôi chẳng may chưa được gánh vác trực tiếp, rất lấy làm hổ thẹn; nguyện rằng “sẽ dùng hết tâm cơ để đền bồi dòng máu chảy thiết tha cho nền độc lập…”.
Lá thư như nhịp cầu để khi Chủ tịch Hồ Chí Minh trở thành thượng khách của Chính phủ Pháp, bác sĩ Trần Hữu Tước đã tham gia giúp việc cho đoàn. Khi Người trở về nước, bác sĩ Trần Hữu Tước cùng kỹ sư Phạm Quang Lễ (sau này là Thiếu tướng GS.VS Trần Đại Nghĩa), kỹ sư Võ Quý Huân và kỹ sư Võ Đình Quỳnh đã về theo, tham gia kiến thiết quốc gia.
Biết không thể nào ngăn được bước chân học trò về nước, Giáo sư Jacques Marie Lemée, lúc ấy đã hơn 60 tuổi, nói: “Anh bây giờ có Tổ quốc độc lập rồi, về phục vụ là phải, tuy tôi như mất một cánh tay!” và dặn dò “không bao giờ được bỏ nghề chuyên môn” đã dày công trau dồi.
Trần Hữu Tước đã thực hiện đúng lời thầy dặn, ông trở thành chuyên gia đầu ngành về tai mũi họng, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai nhiều năm, Chủ tịch đầu tiên Tổng hội Y học Việt Nam…
Với những đóng góp của mình vào sự nghiệp y tế, ông được tặng danh hiệu Anh hùng Lao động (1966), Huân chương Độc lập hạng Nhất (1983), truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học và kỹ thuật đợt I (1996)… Thành phố Hà Nội đã dành một đường phố thuộc phường Nam Đồng, quận Đống Đa mang tên Giáo sư Trần Hữu Tước.
“Cuộc đời của cha tôi đã là một tấm gương về sự hi sinh và chia sẻ, không một chút nuối tiếc và ân hận vì hạnh phúc được sẻ chia số phận mình với số phận của đất nước, dân tộc. Đối với ông, niềm hạnh phúc được san sẻ lớn lao hơn bất cứ điều gì khác!” - bác sĩ Trần Tố Dung kể lại./.
.jpg)
