Đó là những dòng hồi ký “Những chặng đời tôi" của Nghệ sĩ Nhân dân Đinh Ngọc Liên, vốn là ông “quản kèn” trong Trại Bảo an binh nhớ về ngày 19/8/1945 lịch sử.
Bốn tiểu thư Việt Minh “lá ngọc cành vàng” được ông Đinh Ngọc Liên nhắc đến đó là: Tuyết Minh, Cao Nga, Phú Hảo và Tâm Khanh. Các cô là con gái Hà Nội, nữ sinh các trường Đồng Khánh, Thăng Long, Hoài Đức… Giờ đây, cả bốn tiểu thư Việt Minh đều không còn nữa. Điều may mắn là chúng tôi được bác sĩ Lê Minh Châu - con gái bà Tuyết Minh - chia sẻ tư liệu của bà về những cô thiếu nữ Hà Nội trong mùa thu lịch sử 78 năm về trước.
Sáng 19/8/1945, một chiếc xe ô tô mui trần chở tổ nữ sinh, gồm các bà Tuyết Minh (tên thật là Ngô Minh Tâm, sinh tại phố Hàng Đào), Cao Thị Nga (tên thật là Hoàng Lê Vân, nữ sinh trường Đồng Khánh), Phú Hảo (tên thật là Nguyễn Thị Phú, nữ sinh trường Gia Long) và Lê Thị Tâm Khanh (tên thật là Đinh Thị Yên, nữ sinh trường Thăng Long) đi cổ động khắp phố.
Người dân Thủ đô thấy cô Tuyết Minh - nữ sinh trường Đồng Khánh đứng giữa giữ lá cờ đỏ sao vàng, các bạn nữ sinh khác ngồi xung quanh. Những cô gái mặc áo dài trắng vừa hô vang khẩu hiệu vừa hát vang các bài ca cách mạng và kêu gọi đồng bào xuống đường tham gia biểu tình ủng hộ Việt Minh.
Gần trưa, tổ nữ sinh về nhà Tuyết Minh ở 90 phố Thuốc Bắc, chưa kịp ăn cơm thì có đồng chí giao liên đến truyền đạt chỉ thị của cấp trên: “Trại Bảo an binh có khó khăn, ta đang huy động quần chúng đến đấu tranh, các chị vào ngay". Bốn cô nữ sinh lập tức hòa vào dòng người tiến về Trại Bảo an binh (40 phố Hàng Bài).
Ngả nào cũng bị lính Nhật chặn đường, giơ lưỡi lê sáng loáng, nhưng tổ nữ sinh không chút sợ hãi xông lên. Lúc này, bên ngoài cửa Trại Bảo an binh, đồng bào đã đứng đông nghịt. Bên trong trại, ông Nguyễn Quyết - Bí thư Thành ủy đã dẫn đầu đội Thanh niên tuyên truyền xung phong Hoàng Diệu vào tước kho súng. Tuy vậy, cửa chính của trại vẫn đóng chặt. Tổ nữ sinh phải đi lối cửa ngách vào trong sân. Các cô cùng nhau nói cho binh lính nghe chính sách Việt Minh.
Lúc sau, đám lính có cảm tình liền chỉ đường cho tổ nữ sinh đi gặp ông quản Liên (quản nhạc duy nhất còn lại trong trại). Ông Quản Liên đang lo lắng ngồi đợi cách mạng đến bắt đi thì cánh cửa phòng bật mở, bốn tiểu thư “lá ngọc cành vàng” áo dài quần trắng thướt tha bước vào phòng và thuyết phục ông theo cách mạng.
Đây cũng là giây phút mở đầu cho trang đời mới của Nghệ sĩ Nhân dân Đinh Ngọc Liên - Trưởng đoàn quân nhạc đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Chỉ hai tuần sau đó, ông Đinh Ngọc Liên đã trở thành nhạc trưởng chỉ huy đoàn quân nhạc trong Ngày Độc lập 2/9/1945.
Không chỉ riêng tổ nữ sinh ở Trại Bảo an binh, nhiều tiểu thư đài các thuộc 36 phố phường cũng hòa vào “dòng thác cách mạng” ngày 19/8/1945 ở những vị trí then chốt như Phủ Khâm sai Bắc Bộ, Toà Thị chính Hà Nội, trại lính Nhật… Cô nữ sinh Tuyết Minh trở thành nữ chính trị viên tiểu đoàn đầu tiên của Trung đoàn Thủ đô tham gia bảo vệ Hà Nội trong 60 ngày đêm khói lửa cuối năm 1946.
Khi cùng đơn vị rút lên Việt Bắc tham gia 9 năm kháng chiến, bà Tuyết Minh đã đảm nhận các chức vụ: Chánh Văn phòng Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Hội trưởng Hội Phụ nữ các tỉnh Phú Thọ, Bắc Giang, Thái Nguyên.../.
.jpg)
