Nhân kỷ niệm 70 năm Hội nghị Genève về lập lại hòa bình tại Đông Dương, Truyền hình Quốc hội Việt Nam trân trọng giới thiệu những chuyện ít biết về hoạt động bảo vệ đặc biệt này.
Trung tuần tháng 3/1954, Chính phủ ta cử một phái đoàn đi dự Hội nghị Genève (Thụy Sĩ) chuẩn bị kế hoạch bàn về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Đông Dương. Phái đoàn hơn 30 người, trong đó có 5 thành viên chính, do Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Văn Đồng làm Trưởng đoàn.
Ngày 21/3/1954, Bộ trưởng Bộ Công an Trần Quốc Hoàn trực tiếp giao nhiệm vụ cho hai ông Nguyễn Minh Tiến và Lê Hữu Qua đi theo làm công tác bảo vệ phái đoàn.
“Nhiệm vụ của chúng tôi là bảo vệ an toàn các đồng chí trong phái đoàn đàm phán, bảo vệ nơi ở và làm việc, bảo vệ bí mật và tài liệu, chủ trương của ta trong đàm phán, chống tình báo địch thâm nhập, moi hỏi tin tức, chống nghe trộm bằng phương tiện kỹ thuật’, ông Nguyễn Minh Tiến cho biết trong hồi ức.
Sự có mặt của Phái đoàn Việt Nam tại Hội nghị Genève (Thuỵ Sĩ) với hơn 30 con người bằng xương bằng thịt, chứ không phải những “bóng ma” như thực dân Pháp đồn thổi, đã khiến các cơ quan tình báo nước ngoài ra sức tìm hiểu: Số lượng người dự, thành phần, chủ trương đàm phán, địa điểm xuất phát, nơi dừng chân nghỉ...
Để công tác bảo vệ được chu đáo, ông Nguyễn Minh Tiến và Lê Hữu Qua đã đề nghị Trưởng đoàn Phạm Văn Đồng cho phép tổ chức một cuộc họp toàn đoàn để xác định vai trò trách nhiệm của từng thành viên trong công tác bảo vệ. Ngoài nhiệm vụ tuần tra, canh gác khu nhà phái đoàn ở, hai ông còn xây dựng bản nội quy bảo vệ, đặc biệt quy định phải giữ nghiêm kỷ luật phát ngôn...
Qua công tác kiểm tra kỹ thuật, như trong hồi ức của ông Nguyễn Minh Tiến, bảo vệ đã phát hiện một máy nghe trộm cài trong máy điện thoại đặt tại phòng nghỉ của phái đoàn ta và kịp thời tháo gỡ.
Chỉ có hai người bảo vệ phái đoàn song nhờ có sự chuẩn bị kế hoạch chu đáo, ông Nguyễn Minh Tiến và ông Lê Hữu Qua đã hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Về nước, tiếp tục công tác tại Bộ Công an, ông Lê Hữu Qua (1914 - 2001) là Cục trưởng đầu tiên của Cục Cảnh sát Nhân dân; còn ông Nguyễn Minh Tiến (1922 - 1998) nhiều năm liền đảm nhận công tác Thứ trưởng Bộ Nội vụ (1976 - 1991) nay là Bộ Công an.
Nghỉ hưu, ông Nguyễn Minh Tiến đã dành thời gian viết sách “Hội nghị Genève về Đông Dương năm 1954 - Góc nhìn của người trong cuộc”. Cuốn sách được Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật cấp phép phát hành đúng dịp kỷ niệm 100 năm sinh tác giả (2022)./.